Mai vàng Yên Tử, huyền thoại và đời sống

Mai vàng Yên Tử là một trong những loài hoa mang tính biểu tượng tại núi Yên Tử, nơi từng là nơi tu hành của Đức vua Trần Nhân Tông. Khác với hoa mai vàng Nam Bộ thường nở vào dịp Tết Nguyên Đán, mai vàng Yên Tử lại rực rỡ vào tiết Thanh minh – tháng 3 âm lịch mỗi năm. Khi mùa mai vàng đến, núi Yên Tử được phủ kín bởi màu vàng sáng rực, tạo nên một cảnh quan huy hoàng mà bất cứ ai cũng muốn chiêm ngưỡng và thưởng lãm.

Nguồn gốc của loại cây quý này còn nhiều tranh cãi, nhưng theo truyền thuyết, vào thế kỷ XIII, Đức vua Trần Nhân Tông, sau khi nhường ngôi cho con, đã lên núi Yên Tử tu hành. Tại đây, ông cùng các phật tử đã trồng một cây mai vàng. Qua hàng thế kỷ, cây mai vàng đã phát triển và sinh sôi, trở thành rừng mai cổ thụ rộng lớn. Những cây mai cao hơn 15m, thân gân guốc, với đường kính lên đến 60-70cm, vươn mình mạnh mẽ trên những vách đá cheo leo.

Rừng mai vàng Yên Tử không chỉ là cảnh quan thiên nhiên kỳ diệu mà còn là biểu tượng của tinh thần nhập thế trong Thiền phái Trúc Lâm. Ở đây, con người có thể nương tựa vào thiên nhiên để tìm được sự an nhiên và bình yên trong tâm hồn. Nhiều cây mai vàng nằm ở những địa thế hiểm trở, chỉ có thể đã phát tán và sinh trưởng một cách tự nhiên. Điều này cho thấy sức sống mãnh liệt của loài cây này trong môi trường khắc nghiệt.

Lễ hội mai vàng Yên Tử được tổ chức hàng năm, thường diễn ra tại Hạ Long, thu hút du khách và những người yêu thích thiên nhiên từ khắp nơi. Đây là dịp để mọi người cùng chiêm ngưỡng vẻ đẹp của mai vàng và tìm hiểu về những giá trị tâm linh gắn liền với giá mai vàng hoành 50 mà nó đem lại. Mai vàng Yên Tử không chỉ đẹp về hình thức mà còn chứa đựng những câu chuyện về lịch sử, văn hóa và tâm linh.

Khi đến với núi Yên Tử vào mùa mai vàng, du khách sẽ cảm nhận được sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người. Tiếng chuông chùa vang lên giữa rừng mai vàng, hòa quyện với không gian thanh tịnh của núi rừng, tạo nên một cảm giác yên bình khó tả. Rừng mai vàng Yên Tử thực sự là nơi lý tưởng để tìm lại sự cân bằng và lắng đọng trong tâm hồn.

Trong vài năm gần đây, ngành du lịch Quảng Ninh đã đẩy mạnh việc tổ chức triển lãm cây và hoa mai vàng Yên Tử vào dịp loại hoa này nở rộ trong tiết Thanh minh. Những triển lãm này không chỉ tạo ra cơ hội để giới thiệu vẻ đẹp độc đáo của mai vàng Yên Tử mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển du lịch văn hóa tâm linh trong khu vực.

Các doanh nghiệp du lịch đã tận dụng thời điểm hoa mai vàng Yên Tử nở rộ để tổ chức những hoạt động triển lãm hấp dẫn, thu hút du khách từ khắp nơi đến tham quan. So sánh hoa mai vàng Yên Tử với hoa anh đào Nhật Bản, một số hãng du lịch đã có ý tưởng tạo ra sự kết nối giữa văn hóa Thiền phái Trúc Lâm và văn hóa Nhật Bản. Họ thậm chí mang hoa anh đào từ Nhật Bản sang để triển lãm bên cạnh mai vàng Yên Tử tại Hạ Long, tạo ra một trải nghiệm văn hóa đa dạng và thú vị cho du khách.

Việc kết hợp giữa hoa mai vàng Yên Tử và hoa anh đào Nhật Bản đã mang lại một màu sắc mới cho du lịch Quảng Ninh. Từ một huyền thoại về loại hoa do Phật hoàng Trần Nhân Tông đích thân trồng trên đỉnh núi thiêng Yên Tử, hoa mai vàng Yên Tử đã trở thành một sản phẩm du lịch hấp dẫn, được xem như sứ giả của du lịch văn hóa tâm linh miền Đông Bắc.

Hoa mai vàng Yên Tử có những đặc điểm độc đáo so với nhiều loài mai vàng phổ thông. Hoa của cây mai Yên Tử có mùi thơm nhẹ nhàng, thanh khiết, và mức độ phân bố hoa nhiều hơn trên một cành. Màu vàng của hoa sáng, hơi ngả sang màu vàng lục non, với bông hoa to và 5 cánh xòe rộng. Lộc cây và lá mới nhú có màu xanh, chứ không đỏ như một số loại mai khác. Cây mai Yên Tử cũng đặc biệt thích hợp với khí hậu lạnh và sương mù; thời tiết càng lạnh, hoa càng tỏa hương nồng nàn.

Trong những ngày cuối xuân, rừng mai vàng Yên Tử nở rộ, tạo nên khung cảnh tuyệt đẹp. Nhìn từ xa, rừng mai tựa như tấm áo cà sa vàng rực phủ lên núi thiêng, mang đến vẻ đẹp huyền bí và tâm linh gắn liền với Thiền phái Trúc Lâm. Đây là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai muốn tìm hiểu về văn hóa, lịch sử và tâm linh của vùng đất này, cũng như chiêm ngưỡng vẻ đẹp rực rỡ của hoa mai vàng Yên Tử trong mùa nở rộ.

Hiện nay, rừng mai vàng Yên Tử đã được công nhận là rừng tự nhiên được bảo vệ, mỗi cây mai vàng ở đây là một cây di sản thuộc khu di tích lịch sử tâm linh Yên Tử. Điều này không chỉ tạo ra một khu vực xanh mát cho khách du lịch thưởng ngoạn mà còn góp phần gìn giữ nguồn gen quý giá của loài mai vàng đặc hữu. Chính vì thế, loại mai vàng Yên Tử đang ngày càng thu hút sự quan tâm của người trồng cây cảnh, những người đã biến việc nhân giống, chiết cành và trồng cây thành một nghệ thuật đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ năng.

Đặc tính của mai vàng Yên Tử là chỉ nở rộ từ cuối tháng Giêng đến tháng 3 âm lịch, vì vậy người trồng mai và những người từ hội mua bán mai vàng miền tây cần theo dõi thời tiết và chăm sóc cây một cách cẩn thận để hoa ra đúng mùa, đúng màu sắc tự nhiên. Mai vàng nhạy cảm với điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm và gió mùa, do đó người trồng mai cần quan sát kỹ thời tiết từng năm để xác định thời điểm bứt lá phù hợp, giúp hoa nở rộ vào đúng mùa.

Nhà nghiên cứu văn hóa Trần Mạnh Chuyên, sống tại thôn Tây Sơn, xã Bình Khê, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh, là một trong những người rất yêu thích mai vàng Yên Tử. Ông nói: "Đến cả Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông còn phải cúi đầu trước vẻ đẹp của mai vàng nơi đây. Tôi cho rằng điểm khác biệt nhất chính là mai Yên Tử có cả hương và sắc. Màu vàng của hoa là vàng 'hoàng bào', không phải vàng thau. Trên dãy núi Yên Tử, bất cứ nơi nào có đền chùa, am tháp của nhà Trần đều có loài mai vàng quý hiếm này sinh sống. Chính vì thế mà với tôi, mai vàng Yên Tử có một giá trị tâm linh đặc biệt".

Nhiều hộ dân xung quanh núi Yên Tử đã tham gia trồng mai vàng, góp phần bảo tồn nguồn gen quý của Việt Nam. Hằng năm, sau khi hoa mai nở rộ vào dịp Tết Nguyên Đán, người dân tiếp tục chăm sóc và trồng lại những những chậu mai vàng đẹp nhất việt nam đã nở hết hoa, đồng thời ươm những hạt cây mới để duy trì và phát triển rừng mai vàng. Đây là một nỗ lực đáng quý trong việc bảo tồn nguồn tài nguyên thiên nhiên và góp phần làm đẹp cảnh quan vùng non thiêng Yên Tử.

Cùng với những cây di sản khác như xích tùng, thông, trúc, thanh mai, mai vàng Yên Tử là loài thực vật tự nhiên đặc hữu của vùng khí hậu Đông Bắc. Mùa xuân, khi cây mai vàng Yên Tử nở rộ, hương thơm dịu nhẹ lan tỏa, chồi lộc xanh biếc bật lên trên cành cây cằn cỗi, báo hiệu sự sinh sôi và sức sống bất diệt của thiên nhiên. Đây cũng là biểu tượng của sự bình an và hạnh phúc, gắn liền với truyền thống và lịch sử, kết nối quá khứ và tương lai.